Międzynarodowy Dzień Świadomości Rozwojowych Zaburzeń Językowych

14-11-2022

Międzynarodowy Dzień Świadomości Rozwojowych Zaburzeń Językowych

Obchodzone jest od 2017 roku, corocznie w trzeci piątek października. Językowe zaburzenia rozwojowe to rodzaj niepełnosprawności, polegającej  na niemożności opanowania własnego języka bez wyraźnego powodu. Osoby dotknięte tymi zaburzeniami  często nie rozumieją tego, co mówią do nich inni,  mają trudności z  wyrażaniem swoich pomysłów i uczuć. Powoduje to wiele życiowych zawirowań, począwszy od trudności w nauce.

Do rozwojowych zaburzeń językowych należą między innymi afazja (utrata zdolności do rozumienia języka, mówienia oraz pisania i czytania), parafazja (umiejętność płynnego mówienia i jednoczesne przekręcanie wyrazów lub używanie nieprawidłowych słów).

Osoby dotknięte rozwojowymi zaburzeniami językowymi doświadczają dużych w procesie komunikacji. Powoduje to szereg negatywnych konsekwencji w zakresie ich rozwoju oraz funkcjonowania intelektualnego, emocjonalnego, społecznego, a nawet fizycznego. Dlatego też ogromnie ważne jest zastosowanie metod zastępczych, które pozwolą im komunikować się z innymi, pomimo braku mowy.

METODY KOMUNIKACJI ALTERNATYWNEJ to między innymi:

-Piktogramy, określane skrótem PIC. Są to białe figury umieszczone na czarnym tle, opatrzone na górze napisami wykonanymi literami drukowanymi. Zaletą systemu jest jednoznaczność przedstawionych na poszczególnych obrazkach treści, co znacznie redukuje możliwość nieporozumień w komunikacji, oraz prostota formy graficznej, co pozwala korzystać z metody osobom dotkniętym zaburzeniami percepcji wzrokowej. 

-System PCS (Picture Communication Symbols) również opiera się na obrazkach. Są to symbole  kolorowe lub monochromatyczne, umieszczone na białym tle, opatrzone podpisami. Poszczególne obrazki mogą przedstawiać pojedyncze słowa, kilkuwyrazowe zwroty, zdania lub nawet zestawy zdań. Metoda umożliwia choremu wyrażanie bardziej złożonych, a nawet abstrakcyjnych treści.

-Język migowy opiera się znakach ideograficznych, zwanych migami. Na komunikat migowy składają się sygnały manualne (specjalne, złożone gesty wykonywane rękami, ze szczególnym uwzględnieniem dłoni i palców), sygnały mimiczne oraz ruchy głowy i tułowia. Migi mogą symbolizować pojedyncze słowa lub zestawy słów.

-Do metod łączonych AAC zaliczamy między innymi system językowy MAKATON. Stanowi on dodatek do mowy dźwiękowej. Powstał poprzez połączenie znaków manualnych języka migowego (gestów) z symbolami graficznymi (obrazkami). Cechą charakterystyczną omawianej metody jest fakt, że manualnie podkreśla się tylko słowa kluczowe wypowiedzi, a nie każdy jej wyraz.

 

Źródło:

Borzęcka: Komunikacja alternatywna i wspomagająca w pracy z dzieckiem ze spektrum autyzmu (Konteksty Pedagogiczne, nr 2/2016)

Brzdęk: Rozmowa jako narzędzie w edukacji dzieci niemówiących (Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, tom LXVIII/2015)